چه ضرورتی داشت امام حسین علیه السلام درمیان سپاه دشمن، روز عاشورا نماز ظهر بخواند تا عده‏ای از یارانش به این خاطر شهید شوند؟

نماز عمود خیمه دین و استوارترین رشته پیوند میان بنده و مولا است.1

مؤمن با نماز شناخته می‏گردد و با نردبان آن تا عرش خدا بالا می‏رود و قدم بر بساط قرب می‏گذارد.2

نماز راه اُنس با خدا و روشنی بخش چشمان پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم است.3

 نماز اولین و آخرین سفارش پیامبران علیه السلام است.4

 نماز بازدارنده از آلودگی و زشتی‏ است 5.

 و حتی بی‏روح ‏ترین و ناقص ترین نماز، سدی میان انسان و گناهان است.6

«معاویه بن وهب» از یاران حضرت صادق علیه السلام از ایشان می‏پرسد: برترین چیزی که بندگان را به خدا نزدیک می‏سازد و محبوب‏ترین کار در نزد خداوند چیست؟ حضرت فرمود:   «ما اعلم شیئا بعد المعرفة افضل من هذه الصلاة»؛ «بعد از شناخت خداوند، چیزی را با فضیلت‏تر از نماز نمی‏دانم».7.

اگر نهضت جاوید حسین بن علی علیه السلام برای اقامه حق و زنده کردن دین خدا و رها ساختن آن از چنگال خرافات و هواپرستان ستمگر است و عمود دین خدا، نماز است؛ چرا نباید نگهبان دین و شریعت محمدی‏صلی الله علیه وآله وسلم عمود دین را در عرصه خونین کربلا و در برابر هجوم بی امان و ناجوانمردانه دشمن با خواندن نماز عشق، محکم و استوار سازد؟ «ابو ثمامه صیداوی» - که در محبت مولایش حسین علیه السلام سر از پا نمی‏شناسد - در ظهر عاشورا، در میان حلقه تنگ محاصره دشمن، خدمت امام علیه السلام می‏رسد و فرا رسیدن وقت نماز ظهر را به یاد امام علیه السلام می‏آورد و آرزو می‏کند بعد از خواندن نماز به امامت مولایش، به دیدار معبودش بشتابد. امام حسین علیه السلام در پاسخ او می‏فرماید: «نماز را به یاد من آوردی، خداوند تو را از نمازگزاران قرار دهد».8

حسین بن علی علیه السلام و تنی از یارانش در برابر تیرهایی که از سوی دشمن می‏آمد، نماز ظهر را به جا آورد وعده‏ای از یارانش به هنگام نماز به خاک و خون افتادند و بر بال شهادت به دیدار دوست شتافتند.

صحنه عبادت، مناجات و تلاوت قرآن امام علیه السلام و خاندان و یاران بزرگوارش در شب عاشورا، زیباترین نمایش بندگی است. ابا عبدالله علیه السلام درس عشق ورزی به نماز و راز و نیاز با معبود را از پدر بزرگوارش فرا گرفته است. ابن عباس در گرما گرم جنگ صفین، آن حضرت علیه السلام را دید که سر را به سوی آسمان بلند کرده و در انتظار چیزی است. پرسید: یا امیرالمؤمنین؛ آیا نگران چیزی هستید؟ فرمود: آری، منتظر رسیدن وقت نماز می‏باشم. ابن عباس گفت: در این وقت حساس نمی‏توانیم دست از جنگ برداریم و مشغول نماز گردیم.

امیر مؤمنان علیه السلام فرمود:   «انما قاتلناهم علی الصلوة»  ؛ «ما برای نماز با آنها می‏جنگیم».

به راستی وقتی رهبران و پیشوایان ما در صحنه خون و جهاد، این چنین ارزش و جایگاه نماز را پاس می‏دارند و نماز را به تمام معنا در آن شرایط سخت و طاقت فرسا، این گونه به پا می‏دارند، آیا سستی و سهل انگاری نسبت به نماز برای ما - که به دور از آن صحنه‏های دشوار و در دامن آسایش هستیم - روا است؟ آیا منطقی و قابل قبول است که نسبت به آن پاکان و برگزیدگان، اظهار عشق و محبت کنیم و خود را پیرو و مطیع آنان بدانیم، آن گاه نمازی را که سرلوحه اعمال آنان است و جنگ و جهاد و فداکاری ایشان برای زنده نگه داشتن و برپا داشتن آن است، جایگاه واقعی خود را در زندگی ما نداشته باشد؟!

از خود بپرسیم در نماز و دعا و تلاوت کتاب خدا، چه رمز و رازی و چه لذّتی نهفته است که امام حسین علیه السلام با وجود این که حسرت یک آه را بر دل دشمن گذاشت و شعار «هیهات مناالذلة» او - که در تابلو عشق با خطی خونین بر سینه آسمان نصب شده و به همه جهانیان درس جنبش و آزادگی و پایداری می‏دهد - در عصر تاسوعا که لشکر نفاق به طرف خیام امام علیه السلام روی آوردند و آماده حمله و جنگ بودند، برادر دلاورش عباس علیه السلام را به نزد آنان فرستاد و به او فرمود: اگر می‏توانی تا فردا جنگ را به تأخیر بینداز و سپس فرمود: «لعلنا نصلی لربنا و ندعوه و نستغفره، فهو یعلم انی کنت احب الصلاة له وتلاوة کتابه و کثرة الدعاء والاستغفار»؛ «شاید امشب برای پروردگارمان نماز به جا آوریم و به درگاه او دعا نموده و طلب بخشش کنیم. خدا می‏داند که من نماز برای او و خواندن کتابش و زیادی دعا و استغفار را دوست می‏دارم».9

نماز و دعا و راز و نیاز با خداوند، از چه عزتی سرشار است که سالار شهیدان علیه السلام به خاطر آن، از دشمن برای به تأخیر انداختن جنگ درخواست می‏کند.

پی­نوشت­ها:

‏1 - میزان الحکمه، ج 5، ص 368، ح 10243.

2 - همان، ص‏367، ح‏10235.

3 - همان، ح‏10238.

4 - همان، ح‏10234

5 - عنکبوت(29): آیه 45.

6 - همان، ص 369، ح 10245

7 - میزان الحکمه، ج 5، ص 371 ح‏5-10254.

8 - بحارالانوار، ج‏44، ص 392.

9 - بحارالانوار، ج‏45، ص‏21.

آیا نماز ظهر روز عاشورا توسط امام حسین(ع) در میدان نبرد که خطر جانی بسیار داشت عمل صحیحی بوده است؟ 

با توجه به این که امام  حسین (ع) امام معصوم است و از طرف خداوند به عنوان رهبر و راهنمای مسلمانان تعیین گردیده است. گفتار وکردارش حجت می باشد وبردیگران  لازم است که از حضرتش پیروی کنند و اعمال شرعی خود را از امام شان بیاموزند، می­فهمیم که، بدون تردید نماز امام (ع ) در ظهر عاشورا صحیح بوده است . افزون بر این امام و یارانش در میدان نبرد و در معرکه جنگ بودند و کاملا در معرض شهادت و خطر جانی قرار داشتند  و به هیچ وجه نمی­خواستند و صلاح نبود که از موضعشان دست برداشته و عقب نشینی کنند، پس چه بهتر که نماز را که وقتش رسیده بود در میدان نبرد اقامه نمایند تا به فیض این فریضه بزرگ الهی هم نایل آیند.

از طرفی چون دشمن به مردم این طور القا کرده بودند که حسین بن علی بر حکومت خروج کرده و او را به عنوان خارجی قلمداد کرده بودند شبهه این مطلب بود که برخی از طرفداران حکومت یزیدی که در کربلا برای کشتن آن حضرت گرد آمده­اند باور کرده باشند که حضرت واقعا خارجی و حتی مسلمان نیست لذا نماز آن حضرت در برابر دشمن و در حضور آنان این فایده را داشت که به دشمن بفهماند که ما مسلمان و اهل نماز هستیم تا بر جاهلانی که در صحنه نبرد عاشورا برای کشتن امام ع آمده بودند حجت تمام شود و نگویند ما رفتیم یک نفر آدم خارج از دین را کشتیم لذا وقتی که ابو ثمامه صائدی (صیداوی) وقت نماز ظهررا یادآوری کرد و خدمت امام عرضه داشت: یاابا عبدالله نفسی لک الفدءانی اری هولاء قد اقتربوا منک، ولاوالله لاتقتل حتی اقتل دونک ان شاءالله واحب ان القی ربی وقد صلیت هذه الصلاه التی دنا وقتها؛ یا اباعبدالله جانم به فدایت می­بینم این لشگر به جنگ با تو نزدیک شده­اند ولی قسم به خدا که توکشته نشوی تا من در خدمت تو کشته شوم و دوست دارم که این نماز ظهر را با تو بخوانم آنگاه خدای خود را ملاقات کنم. حضرت هم با تایید حرف این یار با معرفت وجان برکف، فرمود: یاد نماز کردی خدا تورا از نماز گزاران قرار دهد، و بعد فرمود از دشمن بخواهید تا از جنگ دست بردارند تا ما نماز بگزاریم .

در اینجا می­بینیم که امام(ع) برای اقامه نماز از دشمن می­خواهد که دست از جنگ بردارند تابه هنگام نماز ازخطر،جلو گیری شود.

ازسوی دیگر،نماز از ارکان دین است و پایه دین برنماز استوار می باشد.جهادهای پیامبر(ص) و نبرد­های علی(ع) و نهضت حسینی همه برای اقامه نماز و ایجاد رابطه بندگی میان خالق و مخلوق است.

امام حسین (ع) در عصر تاسوعا آن گاه که متوجه شد لشکر ابن سعد آماده شده است تا با سپاهیان سیدالشهدا نبرد کند، حضرت به برادرش عباس دستور داد: « یا عباس ! ارکب بنفسى أنت ـ یا أخى ـ حتى تلقاهم فتقول لهم: مالکم؟ و ما بدا لکم؟ و تسألهم عما جاء بهم؛

 برادرم ! جان من فدای تو، سوار شو و نزد اینان برو و به ایشان بگو: شما را چه شده است و چه می‌‌ خواهید؟ از سبب آمدن ایشان پرسش کن».

حضرت عباس رفت و بازگشت و به برادر خبر داد: می‌ گویند: یا با یزید بیعت کن و یا آمادة نبرد باش.

حضرت اباعبدالله الحسین(ع) به برادر فرمود:

 «إرجع إلیهم فإن استطعت أن تؤخرهم إلى غدوه و تدفعهم عنّا العشیهْْ ، لعلّنا نصلّى لربّنا اللیلهْْ و ندعوه و نستغفره فهو یعلم أنّى کنتُ أحبُّ الصلاهْْ له و تلاوهْْ کتابه و کثرهْْ الدعاء و الإستغفار؛ به سوى آنان باز گرد و تلاش کن جنگ را به فردا واگذارى تا ما امشب را نماز بخوانیم، دعا کنیم و استغفار نماییم. خدا می‌‌ داند من از کسانى هستم که نماز و قرآن خواندن و زیاد دعا کردن و استغفار را دوست دارم».(1) از این گفتار و کردارهای پیشوایان دین پی می­بریم که نماز چه جایگاه خاصی در دین دارد و چه اهمیت و ویژگی­هایی در بین احکام الهی دارد، و امام حسین (ع) با خواندن نماز در ظهر عاشورا خواست به پیروانش یاد آوری کند که جهاد او برای حفظ دین بوده و شاخصه دینداری نماز است. لذا در زیارت آن حضرت آمده است : که «أشهد أنک قد أقمت الصلاهْْ ؛ شهادت می‌‌‌‌‌ دهم که تو (یعنى امام حسین (ع)) نماز را بر پا داشته اى ».

پی­نوشت­ها:

1. محمد دشتی، فرهنگ سخنان امام حسین(ع) ، ص 691 و 692.

12. همان.

عزاداری برای امام حسین

آنچه که مسلم است آن است که اصل عزاداری ریشه دینی دارد و در روایات به آن سفارش شده است . خود معصومان هم برای امام حسین عزاداری می نمودند و دیگران را نیز به آ ن سفارش می­کر دند، اما سبک و شیوه عزاداری  و بهره گیری از ابزار در عزاداری ها بستگی به فرهنگ و سنت و آداب مردم دارد. استفاده از نخل  و شیر درست کردن ریشه دینی ندارد و در منابع معتبراسلامی از آن خبری نیست.  استفاده از آن ها مر بوط به زمان های بعد می باشد. هم چنین استفاده از علم در عزاداری ها  منشا  دینی ندارد. آن چه که از متون دینی ما مسلمانان استفاده می­شود آن است که در جنگ ها ازآن استفاده  می­کردند و این نوعی جنبه نمادین دارد. در قدیم در جنگ ها نیروی خودی از غیر خودی توسط همین ابزارها تشخیص داده شود. امروزه در عزاداری ها از علم استفاده می کنند و این مسئله علاوه بر شناخته شدن دسته­جات عزاداری، می­تواند اعلام این سخن باشد که: ما نمی­گذاریم پرچم خونین کربلا که بر دستان حضرت ابی الفضل العباس بوده، به زمین بیفتد و پایمال گردد.(1)

از منابع تاریخی و قرائن دیگر به دست می‏آید که سوگواری اهل بیت(ع) و شیعیان در دوره‏ امویان و اوائل عصر عباسیان با سرودن شعر و گریستن، شیون نمودن، احیانا سیاه پوشیدن و پریشان نمودن مو و گاهی به سر و سینه کوبیدن که بیانگر حزن و اندوه در هنگام مصیبت است، صورت می‏گرفت.(2)  اما از زنجیرزنی، تعزیه­خوانی و شبیه سازی کمترین خبر و اثری نبود. این برنامه که معمولاً زمان و مکان خاص و ادوار بخصوصی نمی‏شناخت به مناسبت­ها و شرایط مساعد به گونه خصوصی و یا عمومی اجرا می‏شد و سابقه ندارد.

    امامان معصوم(ع) با تشویق و دادن صله به شاعران ولایی از سویی و بیان عظمت و مظلومیت امام حسین و قیام وی از سوی دیگر در ترویج عزاداری امام حسین و زنده ماندن خاطره عاشورا تلاش پیگیر کردند و ثواب گریستن، گریاندن و تباکی بر امام حسین و شهدای کربلا را به همگان گوشزد کردند. بدین ترتیب عزاداری بر امام حسین و یارانش را با تجلیات برجسته‏ ایثار، ظلم‏ستیزی، عدالت خواهی و معروف گستری که در آن است، جزو شعایراسلامی خوانده ، از وسائل ابراز دوستی با اهل بیت ، ظلم ستیزی و عدالت خواهی شمردند و در جامعه اسلامی و افکار مؤمنان ماندگار و نهادینه شد.

    پس از روی کار آمدن آل بویه (334 ـ 447 ق) که به مذهب اهل البیت(ع) گرایش داشتند، تشیع بویژه مراسم عزاداری امام حسین(ع) وارد مرحله‏ی نوینی شد و شیعیان و هواداران اهل­بیت(ع) که بیشتر در محله «کرخ» بغداد ساکن بودند مراسم عزاداری را به صورت گسترده و علنی با خروج از مساجد و تکایا و راهپیمایی در خیابان ها و میادین شهر انجام می‏دادند. این مسأله که با ابراز احساسات شدید و گاهی ابراز تنفر از دشمنان خاندان اهل بیت(ع) و لعن آن ها و خلفا همراه بود ، موجب تنش اجتماعی و تحرک اهل سنت بغداد می‏گردید، (3) همزمان آن در شرق جهان اسلام که مراسم عزاداری اهل­بیت(ع) بیشتر رنگ سیاسی و صبغه‏ مخالفت با دستگاه جابر و متعصب اموی و دست نشاندگان شان بود، به شیعیان منحصر نمی‏شد. شهرهای گوناگون خراسان آن روز چون بلخ، بخارا، سبزوار، قم و کاشان را می‏توان از کانون های اصلی تشیع شمرد ، اما عزاداری حسینی بدین شهرها محدود نبود ؛ مناطق گوناگون دیگر اعم از شیعه نشین و سنی‏نشین را پوشش می‏داد.

خلاصه این که  آن چه درتاریخ معتبر وجود دارد اصل عزاداری و برخی از سبک های آن مانند گریه سیاه پوشدن  وشعر خواندن است؛ اما عزاداری های مانند نخل حر کت دادند و شیر درست نمو دن سند دینی ندارد و هر یک از این موارد با توجه به فرهنگ مردم مناطق مختلف، می تواند معانی خاص داشته باشد . استفاده از ابزاری که موجب اهانت به اسلام و مقدسات نشود منع دینی ندارد .

پی نوشت ها :

1.جواد محدثی ، فرهنگ عاشورا، ص 319ـ 321 .

2- علی ابوالحسنی (منذر) سیاهپوشی درسوگ ائمه نور، ص 317 به بعد؛ تاریخ النیاحه، ج 1، ص 103.

3- علی اصغر فقیهی، آل بویه؛ نخستین سلسله قدرتمند شیعه.

چرا امام حسین (ع) قیام کرد؟

برای امام حسین ( ع) دو گزینه بیشتر وجود نداشت یکی بیعت با یزید دوم قیام که نتیجه آن شهادت بود زیرا دشمن برای کشتنن امام جدی بود که در صورت عدم بیعت امام را به شهادت برساند. این مطلب هم در گفتار امام وجود دارد و هم از برنامه دشمن استفاده می­شود امام به هیج عنوان نمی­توانست با یزید بیعت کند زیرا بیعت امام پیامدهای منفی زیاد داشت بیعت امام مساوی بود با به رسمیت شناختن حکومت غیر مشروع یزید، این جا لا زم است هم به فلسفه قیام امام و هم به علل عدم بیعت اشاره شود که نتیجه آن شهادت امام بود.

 زاویه انحراف از سنت نبوى و عدالت علوى، از زمان گذشته آغاز شده بود؛ اما با ظاهرفریبى روند خود را ادامه مى‏داد. اهل‏بیت(ع) و صحابه پاک – هم چون سلمان، ابوذر، عمار و ... در هر فرصتى به ابراز حق و آگاه کردن مردم مى‏پرداختند. اما نقطه‏اى از تاریخ فرا مى‏رسد که دوطرف احساس مى‏کنند، باید حرف آخر را بزنند و کار را یک سره کنند. پس از درگذشت معاویه و روى کار آمدن یزید، چنین موقعیتى ظاهر شد. از یک سو یزید منکر همه چیز شد و اعلام کرد:

 لعبت هاشم بالملک فلا                                                         خبر جاء و لا وحىٌ نزل (1)

 «بنى‏هاشم با حکومت بازى‏کردند و هیچ خبرى از آسمان نیامد و هیچ وحیى نازل نشد».

 او تصمیم قاطع گرفته بود که با تهدید و یا قتل، اجازه هیچ گونه فعالیت را به دیگران ندهد؛ به طورى که قبل از انتشار خبر مرگ معاویه سعى داشت از امام حسین(ع)، عبدالله بن زبیر و عبد الله بن عمر بیعت بگیرد؛ حتى با تهدید به قتل. این جا بود که امام حسین(ع) نیز باید تصمیم جدى خود را بگیرد. هنر آن حضرت در این بود که «حقانیت» خود را با پاسخ به دعوت کوفیان، با تدبیر و «عقلانیت» پیش برد؛ به گونه‏اى که بر همگان اتمام حجت شد و نهضت خود را با «مظلومیت» آمیخته کرد تا چهره ظالمان هر چه منفورتر در طول تاریخ باقى بماند و محو نشود.

 از دیدگاه امام حسین(ع) امامت و رهبرى امت اسلامى صلاحیت‏هایى را مى‏طلبد که یزید و هر کس که مثل یزید باشد فاقد است. امام حسین(ع) وقتى ولید استاندار مدینه طیبه، امام حسین(ع) را به سوى استاندارى دعوت کرد و خبر مرگ معاویه را به آن حضرت داد و نامه‏اى را که یزید براى گرفتن بیعت به او نوشته بود ‏فرمود: «ما الإْمام الا الْعامل بالْکتاب و الْقائم بالْقسْط بدین الْحق و الْحابس نفسه‏على ذات اللّه امام نیست مگر آن که به کتاب خدا حکم کند و عدل و داد بر پا نماید و دین حق را گردن نهد و خویشتن را وقف رضاى خدا کند »(2)؛ بنا به نقل یعقوبى و خوارزمى یزید صریحاً به ولید نوشته بود: اگر حسین و ابن زبیر از بیعت خوددارى کنند، گردنشان را بزند و سرهایشان را به نزد او بفرستد(3). امام در پاسخش فرمود: اینکه من در پنهانى و خلوت بیعت کنم، براى تو کافى نخواهد بود؛ مگر آن که آشکارا بیعت کنم و مردم آگاه شوند. ولید گفت: آرى! فرمود: تا بامداد صبر کن.

 مروان گفت: به خدا سوگند! اگر حسین در این ساعت بیعت نکند و از تو جدا شود، دیگر بر او قدرت نخواهى یافت. او را حبس کن و نگذار از این جا خارج شود؛ مگر آن که بیعت کند یا گردنش را بزن!

 امام حسین(ع) فرمود: واى بر تو اى پسر زرقاء! آیا تو امر مى‏کنى به کشتن من؟چه قدر پستى ! سپس رو به ولید کرد و فرمود:

 «اى امیر! ما خاندان نبوت و معدن رسالتیم. محل آمد و شد فرشتگان و محل فرود رحمت خدا هستیم. خدا با ما (فیض وجود را) آغاز کرده و با ما به پایان مى‏رساند. یزید فاسق، فاجر، شرابخوار، قاتل بى گناهان و متجاهر به فسق و فجور است. کسى مانند من با مثل او بیعت نکند؛ ولى بامدادان خواهیم دید که کدام یک از ما سزاوار و شایسته بیعت و خلافت است».

 وقتى امام(ع) از نزد ولید بیرون رفت، مروان گفت: خلاف گفته من کردى به خدا دیگر چنین فرصتى به دست تو نخواهد افتاد. ولید گفت: واى بر تو! تو به من مى‏گویى دین و دنیاى خود را از دست بدهم! به خدا سوگند دوست ندارم که مالک دنیا باشم و حسین را کشته باشم. سبحان الله آیا حسین را بکشم براى این که مى‏گوید: من بیعت نمى‏کنم! به خدا کسى که خدا را به خون حسین ملاقات کند، میزان عملش سبک است و خدا روز قیامت به او نظر نمى‏کند و به او رحمت ننماید و براى او عذابى دردناک هست! (4)

 این فراز از تاریخ، امام حسین(ع) براى درک علّت قیام و خوددارى آن حضرت از بیعت و تعیین هدف و مبدأ آن امام شهید، بسیار حساس و مهم است؛ زیرا مواردى را یادآور شده که هر یک براى ردّ بیعت و وجوب قیام کافى است.

 مواردى که امام حسین(ع) مستند و دلیل امتناع از بیعت و تصمیم بر مخالفت قرار داد، چیزهایى بود که کسى در صحت و درستى آن شک نداشت و مورد قبول و اتفاق همه بود؛ حتى ولید عموزاده یزید و استاندار او، درستى این سخنان را انکار نکرد و در برابر قوّت منطق و صحت استدلال و احتجاج امام حسین(ع) هیچ ایراد و اشکالى ننمود.

 عبارت: «و مثلى لا یبایع مثله» نتیجه دلایل مستندى است که راجع به صلاحیت بى نظیر و شخصیت ممتاز خود و سوابق و احوال ننگین یزید فرمود؛ یعنى «کسى مثل من، با این گذشته درخشان و با مقام رهبرى به حقى که نسبت به جامعه دارد، با کسى مثل یزید بیعت نمى‏کند؛ زیرا بیعت با خلیفه در اصطلاح مسلمین، تعهد اطاعت و انقیاد به کسى است که مرکز تحقق هدف‏هاى عالى اسلامى، مصدر عزّت و اعتلاى مسلمانان و اعتلاى کلمه اسلام، حامى قرآن، آمر به معروف، ناهى از منکر و به عبارت دیگر قائم مقام و جانشین پیامبر باشد.

 معناى بیعت صحیح، ابراز آمادگى در فرمان‏بردن از اوامر خلیفه واقعى و فداکارى در راه انجام اوامر او است که بر هر مسلمان به حکم «اطیعوا الله وا طیعوا الرسول و الى الاَْمْر منْکمْ»واجب است و این بیعت با مثل یزید - هر چند صورت‏سازى و براى دفع ضرر باشد - امضاى قانونى شدن فسق و فجور، تجاهر به منکرات و معاصى، تضییع حقوق، اتکا به ظالمان، ستمکاران، فاسقان و فاجران است. این بیعت، تعّهد همکارى در قتل مردم بى‏گناه و بردن آبرو و عزّت اسلام است و ساحت مقدس امام حسین(ع) به این بیعت ننگین آلوده نخواهد شد. لذا آن حضرت جمله «مثلى‏ لا یبایع مثله»را مانند یک حکم بدیهى و مورد اتفاق و مسلم همه فرمود؛ زیرا احدى از مسلمانان با وجدان نمى‏گفت: شخصیتى مثل حسین(ع) با ناکسى مثل یزید بیعت کند.

 این یک نتیجه مورد قبول همه بود که آن حضرت پس از بیان سوابق دینى و معنوى خود و پیشینه پرننگ یزید اعلام فرمود.

 آرى اگر فرضاً تمام مسلمانان به این ذلّت و پستى تن در دهند و با مثل یزید بیعت کنند و به زمامدارى امثال او رأى دهند؛ امام حسین(ع) - که صاحب آن مکارم، فضایل و مقامات است و چشم اسلام و اسلامیان به مساعى و کوشش او در نجات دین و برنامه‏هاى قرآنى دوخته است - با کسى که مرکز شرارت، قساوت، فسق و گناه است، بیعت نمى‏کند.

 حساب امام حسین(ع) از حساب همه جدا است. او اهل بیت نبوت، معدن رسالت، مرکز آمد وشد ملائکه، محل هبوط رحمت و پس از برادرش حسن(ع) پسر منحصر به فرد دختر پیامبر بود. آن حضرت در یکى از منازل به فرزدق فرمود: «این مردم ملازم اطاعت شیطان شده و اطاعت خداى رحمان را ترک کرده و فساد را ظاهر و حدود را باطل نموده‏اند. شراب مى‏نوشند واموال فقیران و بینوایان را به خود اختصاص داده‏اند و من سزاوارترین افراد هستم به قیام براى یارى دین و عزت و شرع، و جهاد در راه خدا از براى اعلاى کلمه خدا».(5)